Na fejsbukowym koncie Archiwum Akt Nowych 1 kwietnia pojawił się taki oto njus, wraz ze zdjęciem:
W zasobie Archiwum Akt Nowych zachowało się unikalne zdjęcie z 15 lipca 1410 roku, ukazujące początek bitwy pod Grunwaldem, zrobione z balonu obserwacyjnego, którym dzięki kontaktom z dalekowschodnimi szlakami handlowymi dysponowała jedna z Chorągwi Podolskich Korony Królestwa Polskiego, wykonane metodą naświetlania pergaminu przez szlifowany kryształ górski. Stanowi ono bezcenne, choć niedoceniane przez wielu badaczy źródło wiedzy o miejscu, w którym rozegrała się bitwa i o jej przebiegu.
https://pl-pl.facebook.com/archiwum.akt.nowych/photos/a.656815801026500/5150944298280272/?type=3&theaterJak to w mediach społecznościowych, pod tym njusem pojawiły się natychmiast różne komentarze, w tym np taki:
Widzę że na horyzoncie, w tym większym krzaczku Jan Matejko naciąga już płótno...
Przy czym te komentarze to takie chichy-śmichy, że to niby przecież prima-aprilis itd.
A tymczasem Archiwa Państwowe ustaliły całkiem poważnie, i podały na swojej stronie internetowej jeszcze w marcu, jaki był pogrunwaldzki los tego Matejkowego malarskiego reportażu:
Po pierwszych 3 latach działań Komisji w maju 1924 r. do Polski powróciło 31 wagonów archiwaliów, w tym z okresu I Rzeczypospolitej, powstania kościuszkowskiego, Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego. Równolegle odzyskiwano księgozbiory i muzealia. Jako jedne z pierwszych (w 1922 r.) powróciły: wyposażenie Zamku Królewskiego i Pałacu w Łazienkach wywiezione w 1915 r., pomnik ks. Józefa Poniatowskiego wywieziony po powstaniu listopadowym oraz obiekty zagrabione w okresie III rozbioru - obraz Matejki "Bitwa pod Grunwaldem", część arrasów wawelskich, widoki Warszawy pędzla Canaletta.
https://www.archiwa.gov.pl/pl/aktualnosci/5365-100-rocznica-podpisania-traktatu-ryskiegoPs. Na wszelki wypadek ewentualnym zainteresowanym "o co mi chodzi" od razu może wyjaśnię, że obraz Matejki powstał w latach siedemdziesiątych XIX wieku, a "okres III rozbioru" miał miejsce w latach dziewięćdziesiątych XVIII wieku, czyli trochę wcześniej.